Eteryczny olejek różany produkowany jest w wyspecjalizowanych destylatorniach. Wprawdzie, możesz kupić hobbistyczny destylator (alembik), ale olejek z płatków róży, jaki otrzymasz, na pewno nie będzie mógł konkurować z prawdziwym olejkiem różanym. W wyniku destylacji parą wodną uzyskuje się olejek i hydrolat. Wartość otrzymanego olejku w głównej mierze zależy od:
✔ jakości różanych płatków, to znaczy, odmiany róż, środowiska w jakim rosły kwiaty, na które składają się między innymi klimat, gleba, warunki uprawy
✔ procesu destylacji
W warunkach domowych, zamiast eterycznego olejku, znacznie łatwiej jest zrobić macerat. Maceracja polega na zanurzeniu roślin w oleju. Powstaje w ten sposób aromatyczny olejek, który łączy w sobie właściwości oleju bazowego z właściwościami rozpuszczalnych w tłuszczach aktywnych substancji roślin, które poddajemy maceracji.
Z jakich odmian róż robi się eteryczny olejek?
Najcenniejszy i najbardziej popularny jest olejek z róży damasceńskiej. Rzadko surowcem do produkcji olejku jest róża Alba o białych kwiatach, róża stulistna lub francuska. Do zrobienia maceratu najlepsze są te same odmiany. Charakteryzują się intensywnie pachnącymi kwiatami. Odpowiednie będą również płatki dzikiej róży lub róży pomarszczonej. Dodatkową zaletą tych odmian jest to, że są to róże jadalne. Można zatem, z ich płatków robić konfitury, nalewki i hydrolaty, które mają głównie zastosowanie kosmetyczne, ale używa ich także do aromatyzowania potraw. Ważne by kwiaty pochodziły z upraw ekologicznych, gdzie nie były stosowane nawozy sztuczne, ani środki ochrony roślin.
Czy płatki róży, przeznaczone do maceratu powinny być świeże czy suszone?
Chociaż świeże płatki, wymienionych odmian róż pięknie pachną, a maceracja przebiega szybciej istnieje ryzyko, że dojdzie do fermentacji. Jeśli zdecydujesz się użyć świeżo zerwanych płatków, powinny być zupełnie suche (bez kropli rosy). Znacznie bezpieczniej jest skorzystać z suszonych kwiatów. Róże, najlepiej wysuszyć w przewiewnym miejscu, ale bez dostępu promieni słonecznych, w temperaturze do 35° C.
Jaki olej wybrać do zrobienia maceratu z róży?
Wybór oleju nośnikowego, do przygotowania maceratu z płatków róży zależy od tego, do czego zamierzasz go użyć. Jeśli chcesz wykorzystać macerat różany do celów kulinarnych, na przykład do marynat czy aromatyzowania potraw wybierz olej jadalny. Natomiast, jeśli chcesz stosować olejek tylko do celów kosmetycznych, wybierz olej, który będzie najlepszy dla Twojego rodzaju skóry – szczególnie, jeśli będziesz go stosować na twarz.
Produkty do pielęgnacji skóry na bazie oleju nie muszą powodować jej nadmiernego przetłuszczenia. Są kosmetyki przeznaczone do cery tłustej, trądzikowej, które zamiast leczyć trądzik, podrażniają skórę, pozbawiając ją naturalnych olejków. Nadmiernie przesuszona skóra, przy stosowaniu kosmetyków z drażniącymi składnikami, wytwarza większą ilość sebum, a cera staje się jeszcze bardziej tłusta.
Nierafinowane oleje i ekstrakty roślinne odżywiają skórę, przywracając jej nawilżenie i równowagę. Lecznicze substancje aktywne z roślin takich jak róża, lawenda lub nagietek, wspomagają zestresowaną, zniszczoną lub suchą skórę. Jeśli masz skłonność do wyprysków wybierz olej niekomedogenny, to znaczy taki, który nie zatyka porów. Dobrze też, żeby nie miał zbyt intensywnego zapachu, wtedy aromat płatków róż będzie bardziej wyczuwalny.
Do zrobienia domowego olejku różanego najczęściej wybiera się:
✔ olej ze słodkich migdałów
✔ olej jojoba
✔ olej z pestek winogron
✔ oliwę z oliwek
✔ olej z pestek słonecznika
Instrukcja przygotowania maceratu z płatków róży
1. Słoik przeznaczony do maceracji wcześniej wyparz i wysusz. Możesz go zdezynfekować spirytusem. Napełnij słoik przynajmniej do ¾ jego wysokości płatkami róż. Rozmiar słoika i ilość maceratu różanego zależy wyłącznie od Ciebie. Będziesz potrzebować mniej więcej takiej samej objętości oleju, jak wybrany rozmiar słoika. Proporcja materiału roślinnego do oleju w maceratach to 1:4 (około 1/4 kwiatów, 3/4 oleju).
2. Zalej płatki róż wybranym olejem nośnikowym, tak, aby wszystkie kwiaty były całkowicie zanurzone i swobodnie poruszały się w oleju. Można połączyć dwa rodzaje olejków, np. olej migdałowy i olej z pestek winogron. Zakręć słoik.
3. Umieść słoik w nasłonecznionym miejscu, na co najmniej tydzień do kilku tygodni (4-6). Kwiaty maja tendencję do wypływania, a powinny być całkowicie zanurzone w oleju. Ustaw słoik w widocznym miejscu, żebyś nie zapomniała codziennie nim potrząsnąć. Nasłoneczniony parapet jest dobrym miejscem na tę metodę ekstrakcji, ale sprawdzi się również ciepły pokój z jasnym światłem rozproszonym. Unikaj nadmiernego przegrzania oleju. W upalne dni zdejmij słoik z parapetu i przenieś w zacienione miejsce. Od czasu do czasu otwórz słoik i pozostaw na kilka minut. Sprawdzaj, czy olej nie mętnieje i czy nie doszło do fermentacji. Fermentacja może nastąpić, jeśli kwiaty nie były suche, lub zostały wsypane do mokrego słoika. Po kilku tygodniach (na proces maceracji wpływa temperatura) przelej olej przez jałową, złożoną gazę i wlej do butelki. Jeśli chcesz, żeby zapach maceratu był silniejszy, możesz po około 2 tygodniach zlać olej, odcisnąć płatki, włożyć kolejną partię płatków z róż i zalać tym samym olejem. Można tę czynność powtarzać kilkukrotnie, aż do uzyskania oczekiwanej intensywności zapachu.
Przechowywanie i trwałość domowego olejku z róży
Gotowy macerat z róży przechowuj w czystej butelce najlepiej z ciemnego szkła, ze szczelną nakrętką. Butelka powinna stać w chłodnym miejscu. Okres przechowywania maceratu zależy od rodzaju oleju nośnikowego. Sprawdź na butelce z olejem nośnym, jaki jest jego termin przydatności do użycia. Niektóre oleje są bardziej podatne na jełczenie niż inne, ale większość z nich ma średni okres trwałości od roku do dwóch lat. Możesz również przechowywać macerat w lodówce, aby przedłużyć jego trwałość.
Do czego można wykorzystać macerat z płatków róży?
1. Jako leczniczy balsam do twarzy
Jeśli użyjesz 2-3 krople maceratu, który został przygotowany na niekomedogennym oleju unikniesz tłustego połysku. Rozprowadź równomiernie na wilgotnej skórze i delikatnie wmasuj.
2. Do oczyszczania twarzy olejem
Macerat można stosować do oczyszczania twarzy olejem OCM - Oil Cleansing Metod. Metoda ta opiera się na prostej zasadzie tłuszcz rozpuszcza tłuszcz. To delikatny sposób oczyszczania twarzy, olej zmywa brud i usuwa makijaż. Jednocześnie nie narusza naturalnej bariery hydrolipidowej naskórka, jak to ma miejsce przy używaniu konwencjonalnych żeli do mycia twarzy. Skóra pozostaje czysta, odświeżona, nawilżona i odżywiona.
3. Do pielęgnacji ciała
Oprócz stosowania maceratu z płatków róży na skórę twarzy, można go również używać na inne części ciała. Na przykład, jako olejek do masażu lub nakładany bezpośrednio na obszary wymagające ukojenia, po oparzeniach słonecznych, albo przy egzemie, wysypce, na blizny i rozstępy.
4. Jako składnik kosmetyków DIY
Większość domowych, naturalnych kosmetyków do pielęgnacji skóry zawiera w recepturze olej. Macerat z róży może być podstawowym składnikiem odżywczego masła do ciała, kremu, maści, peelingu czy mydła.
5. Do olejowania włosów
Jeśli chcesz przeznaczyć macerat do olejowania włosów, przy wyborze oleju bazowego, wybierz najbardziej odpowiedni dla Twojego rodzaju włosów. Ustal, czy są one wysoko, średnio, czy niskoporowate.
W większości oleje nie nawilżają włosów (np. poza olejem kokosowym, który zaliczany jest do grupy olejów wnikających), ale są źródłem witamin, tłuszczów nasyconych i minerałów, które kompleksowo dbają o kosmyki. Zabezpieczają włosy, domykają ich łuski blokując utratę wilgoci.
Nałóż równomierną warstwę oleju na włosy, wmasuj go w skórę głowy i pozostaw na około 15 minut do kilku godzin. Następnie użyj szamponu jak zwykle, aby zmyć olej.
6. Do wykorzystania w kuchni
Jeśli użyłaś jadalnych odmian róż i jadalnego oleju, macerat może być składnikiem marynaty. Masz przepis, który wymaga oleju, możesz zamienić część oleju na olej różany. Oczywiście przed użyciem upewnij się, że olej bazowy jest smaczny!
Jakie mogą być przyczyny zepsucia maceratu
✔ użycie do macerowania mokrych roślin
✔ niewyparzenie słoika przeznaczonego do maceracji
✔ zepsucie się oleju bazowego
✔ zbyt rzadkie potrząsanie słoikiem
✔ rośliny wypłynęły poza poziom oleju i uległy zepsuciu
✔ niewłaściwe przechowywanie, w zbyt wysokiej lub niskiej temperaturze (witamina E utrwala macerat)
Organiczny bułgarski olejek różany 2,3 ml Alteya Organiczny hydrolat z białej róży 120 ml Alteya Organics