Co to jest mikrobiom skóry?
Mikrobiom skóry, to kolonia mikroorganizmów, w skład której wchodzą bakterie, grzyby, wirusy i roztocza. Występuje na powierzchni warstwy rogowej naskórka, tj. najbardziej zewnętrznej warstwy naszej skóry. Ta potężna armia, licząca około 1 - 1,5 biliona mikroorganizmów chroni nas przed patogenami i urazami.
Mikrobiom, (inaczej mikrobiota), to nic innego jak flora bakteryjna skóry. Termin ”mikrobiom”, został wprowadzony stosunkowo niedawno, bo na przełomie XX i XXI wieku przez Joshua Lederberga, amerykańskiego genetyka i mikrobiologa.
U każdego z nas mikrobiom jest inny i niepowtarzalny, podobnie jak DNA. Różnorodność i zmienność flory bakteryjnej człowieka zależy od wielu czynników, między innymi od płci, wieku, rasy, a także od miejsca na ciele. Skład mikrobioty zmienia się w ciągu całego naszego życia.
Chociaż niektórym, taka rzesza drobnoustrojów zamieszkujących skórę, wydaje się straszna, pozbycie się jej silnymi środkami myjącymi, jest dużym błędem.
Dlaczego flora bakteryjna jest ważna dla zdrowia skóry?
Podobnie jak każdy ekosystem na Ziemi, flora naszej skóry pozostaje w symbiozie i jest bardzo ważna dla zdrowia skóry i organizmu.
✔ Stanowi pierwszą linię obrony przed urazami i inwazją patogenów.
✔ Zapobiega chorobom skóry i wpływa na gojenie się ran.
✔ Niektóre gatunki bakterii mają działanie przeciwzapalne i ratują nas przed alergiami skórnymi.
Kiedy równowaga w mikrobiomie skóry zostaje zaburzona, pojawiają się stany zapalne i nasilają się choroby skóry.
Jak rozpoznać, że mikrobiom zastał zaburzony?
Skóra pozbawiona naturalnej flory bakteryjnej jest mniej odporna na działanie czynników atmosferycznych, wysokie i niskie temperatury, promieniowanie UV, zanieczyszczenia powietrza. Staje się bardziej wrażliwa na drażniące składniki kosmetyków.
✔ Skóra jest nadmiernie sucha, napięta. Dolegliwości nasilają się po umyciu, występuje łuszczenie się skóry. Lekkie kremy nawilżające nie przynoszą oczekiwanej ulgi. Skóra potrzebuje raczej tłustych kosmetyków.
✔ Może pojawić się reakcja alergiczna, zaczerwienienie, wysypka, uczucie pieczenia, swędzenia i kłucia. Skóra jest bardzo wrażliwa na działanie czynników środowiskowych: słońca, wiatru, mrozu. Podrażnienia mogą być także reakcją na niektóre kosmetyki.
✔ Występują stany zapalne, atopowe zapalenie skóry, wrażliwość skóry, trądzik, trądzik różowaty, trądzik grzybiczy, czyli zapalenie mieszków włosowych Malassezia.
Co może zniszczyć mikrobiom skóry?
✔ Pewne lekarstwa, antybiotyki, ponieważ działają nie tylko na złe bakterie, ale także na dobre. Długotrwałe terapie antybiotykowe mogą spowodować rozwój bakterii odpornych na wiele leków. Istnieje połączenie między mikrobiomem jelit i skóry. Jest to tzw. oś jelita-skóra. Gdy wystąpi dysbioza jelitowa (zaburzenie funkcjonowania jelit wywołane zmianami flory bakteryjnej) bakterie jelitowe uzyskują dostęp do krwioobiegu i zaburzają mikrobiom skóry. Dlatego zdrowie przewodu pokarmowego jest bezpośrednio związane z takimi stanami jak egzema, trądzik i łuszczyca.
✔ Niektóre konserwanty, takie jak fenoksyetanol, metyloparaben i etyloheksylogliceryna, gdy są stosowane w wyższych stężeniach, mogą zabić określone bakterie znajdujące się na zdrowej skórze.
✔ Środki powierzchniowo czynne (surfaktanty), które wytwarzają obfitą pianę i zawierają agresywne substancje myjące SLS i SLES.
✔ Mydła są pozornie nieszkodliwe, ale większość mydeł jest bardzo alkaliczna, a ich pH wynosi około 8-10. Przy kwaśnym pH skóry, około 4,7-5,7, mydło może odwadniać, podrażniać i zmienić florę skóry.
✔ Silne środki antybakteryjne, szczególnie z dużą zawartością alkoholu. Codziennie używane płyny do dezynfekcji usuwając patogeny, zabijają również pożyteczne bakterie.
✔ Substancjami drażniącymi i naruszającymi równowagę mikrobiomu są to także kwasy, retinol, syntetyczne zapachy.
✔ Mechaniczne podrażnienia, np. nadmierne złuszczanie gruboziarnistymi peelingami.
Jak odbudować mikrobiom skóry?
Zaburzenie mikrobiomu skóry często utożsamiane jest z cerą wrażliwą.
Zdrowy mikrobiota chroni przed infekcjami, wspomaga gojenie się ran, minimalizuje uszkodzenia oksydacyjne oraz pomaga utrzymać nawilżenie i jędrność skóry. Dodatkowo sprawia, że produkty do pielęgnacji, bardzo dobrze się wchłaniają.
Dysfunkcjonalny mikrobiota może nasilać przedwczesne starzenie się i wrażliwość.
Dość popularny, 10 lub nawet 12 etapowy rytuał pielęgnacyjny, oznacza, że skóra ma kontakt z ok. 150 różnymi składnikami kosmetyków, które używasz. Przy pielęgnacji cery wrażliwej zasada "mniej znaczy więcej" wydaje się najlepszym wyborem.
✔ Zmień mydło lub żel z wysuszającymi skórę detergentami na łagodne naturalne mydło przeznaczone do cery wrażliwej.
✔ Zamień konwencjonalny płyn miceralny na olejek do demakijażu. Doskonale sprawdzi się olej jojoba, który jest płynnym woskiem i wykazuje właściwości podobne do sebum skóry. Olejek jojoba ma dużą biologiczną zgodność z naszą skórą i równoważy produkcję sebum. Bardzo dobrze się wchłania, odżywia i nawilża skórę.
✔ Zamień tradycyjny tonik na ekologiczny hydrolat, dobrany do rodzaju Twojej cery.
✔ Zrezygnuj z kosmetyków, które w składzie mają niektóre rodzaje alkoholu. Do tych, które wysuszają skórę, należą: Alcohol, Alkohol Denat, Ethanol, Ethyl Alcohol. Kosmetyki ekologiczne również zawierają alkohole, ale są to naturalne alkohole tłuszczowe, które mają dobroczynne właściwości. Chociaż zawierają w swojej nazwie alcohol, faktycznie są emolientami. Wytwarzają na skórze warstwę okluzyjną, zatrzymując wilgoć. Wykazują więc działanie nawilżające i kondycjonujące skórę. Należą do nich m.in.: Cetearyl Alcohol , Cetyl Alcohol, Stearyl Alcohol, Mirystyl Alcohol, Decyl alcohol.
✔ Używaj naturalnych kosmetyków, które nie podrażniają skóry.
✔ Stosuj krem z mineralnym filtrem UV, który nie wywołuje alergii.
✔ Nawilżaj skórę od wewnątrz, pijąc wystarczającą ilość wody.
Mikrobiom, oczywiście, obejmuje skórę na całym naszym ciele, nie tylko na twarzy.
Noś ubrania z naturalnych tkanin
Jeśli to możliwe, noś odzież z naturalnych tkanin, szczególnie, jeśli tkanina przez długi czas przylega do skóry. Włókna syntetyczne mogą podrażnić, zmieniając stosunek dobrych i złych bakterii.