Dla większości z nas rutyna ochrony przeciwsłonecznej jest oczywista. Niektórzy stosują krem przeciwsłoneczny każdego dnia, w słońcu i w deszczu, inni, jedynie w upalne letnie dni. Jakie są zalety i wady fizycznych i chemicznych filtrów? Czy mają naturalne zamienniki?

Fizyczne (mineralne) filtry przeciwsłoneczne

Fizyczne filtry przeciwsłoneczne zawierają aktywne składniki mineralne, takie jak dwutlenek tytanu lub tlenek cynku, które działają na powierzchni skóry, rozpraszając i odbijając szkodliwe promienie UV. Jest to tzw. efekt lustra. Często określa się je mianem fizycznych blokerów.

Zalety fizycznych filtrów przeciwsłonecznych:

✔ Zapewniają ochronę zarówno przed promieniami UVA, jak i UVB i mają naturalnie szerokie spektrum.

✔ Chronią przed słońcem od momentu nałożenia na skórę.

✔ Mają dużą fotostabilność, dzięki czemu nie tracą swych właściwości fotoprotekcyjnych pod wpływem promieniowania UV, ciepła i upływu czasu.

✔ Są bardzo dobrze tolerowane przez skórę, dlatego są polecane osobom z wrażliwą skórą, alergikom i małym dzieciom.

✔ Są lepsze dla osób z dużą reaktywnością na ciepło, np. z trądzikiem różowatym, cerą naczyniową, przebarwieniami. Odbijają od skóry promienie słoneczne i nie wywołują stanu zapalnego.

✔ Jest mniejsze prawdopodobieństwo zatykania porów, dzięki czemu idealnie nadają się do typów skóry ze skłonnością do wyprysków.

Wady fizycznych filtrów przeciwsłonecznych:

✔ Są mało odporne na ścieranie, dlatego wymagają ponownej aplikacji po przetarciu twarzy chusteczką, po aktywności fizycznej i spoceniu się.

✔ Mogą pozostawiać na skórze biały odcień, co sprawia, że niektóre formuły są nieodpowiednie dla osób mających ciemniejszą karnację. Jednak obecnie producenci starają się dopracować tego rodzaju produkty, żeby uniknąć efektu białej poświaty. Kremy z dodatkiem tlenku żelaza mają odcień beżowy.

✔ Mogą tworzyć okluzyjny film, co powoduje zwiększone pocenie się podczas aktywności fizycznej, a tym samym szybsze zużycie.

✔ Zwykle mają dość ciężką formułę, są trochę gorsze przy nakładaniu.

✔ Mogą dawać mniejszą ochronę, jeśli nie zostaną nałożone obficie i dokładnie. Wtedy promienie UV dostają się między molekuły filtra przeciwsłonecznego i bezpośrednio działają na skórę

Chemiczne filtry przeciwsłoneczne

Chemiczne filtry przeciwsłoneczne zawierają związki organiczne, takie jak oksybenzon, oktinoksat, oktyzalan i awobenzon, które wnikają w skórę, absorbują promieniowanie UV zmieniając je w energię cieplną. Często określa się je mianem absorberów chemicznych lub organicznych.

Zalety chemicznych filtrów przeciwsłonecznych:

✔ Zwykle mają bardzo lekkie formuły, które łatwiej się rozprowadza. Są niewidoczne na skórze oraz nie pozostawiają na jej powierzchni ciężkiej, lepkiej warstwy. Wchłaniają się w skórę, nie ma więc obaw o ich ścieranie.

✔ Do jednorazowej aplikacji wystarczy mniejsza ilość, ponieważ nie ma ryzyka niepokrytej przestrzeni między cząsteczkami filtra przeciwsłonecznego.

✔ Do formuły łatwiej dodać dodatkowe składniki, które dają nadprogramowe korzyści dla skóry.

✔ Mają bardzo wysoki współczynnik fotoochrony.

Wady chemicznych filtrów przeciwsłonecznych:

✔ Zawierają związki chemiczne, które wnikają w skórę, pochłaniają promieniowanie UV i zamieniają je w energię cieplną wywołując przy tym stan zapalny. W efekcie mogą doprowadzić do pojawienia się brązowych plam i przebarwień z powodu wyższej temperatury wewnętrznej skóry.

✔ Aktywują się dopiero w momencie, kiedy wnikną w skórę, dlatego należy je aplikować ok. 30 minut przed wyjściem na słońce.

✔ Istnieje ryzyko podrażnień, szczególnie u osób z suchą cerą i uszkodzoną barierą hydrolipidową.  W celu uzyskania szerokiego spektrum ochrony przed promieniowaniem UVA i UVB, kremy z takimi filtrami mają długą listę INCI.

✔ Im wyższy SPF, np. formuły SPF 50 lub wyższe, tym większe ryzyko podrażnień dla wrażliwych typów skóry .

✔ Cechuje je niska fotostabilność, zarówno słońce jak i temperatura będą ograniczać ich trwałość. W bezpośrednim świetle UV, ponowne nakładanie musi być częstsze, co około 2-3 godziny.

✔ Jest większe ryzyko zaczerwienienia skóry u osób ze skłonnością do trądziku różowatego, ponieważ filtr chemiczny zamienia promienie UV w ciepło, które może nasilić rumieniec.

✔ Mogą zatykać pory u osób z tłustą skórą.

Filtry mieszane

Obecnie producenci ulepszają produkty fotoprotekcyjne poprzez mieszanie filtrów mineralnych z chemicznymi.

Naturalne alternatywy dla kremów z filtrem przeciwsłonecznym

Naturalne oleje i masła roślinne nie zapewnią nam skutecznej ochrony przed promieniowaniem UV. Chociaż, niektóre z nich, np. olej z pestek malin, olej z marchwi, masło shea wspomagają działanie fotoochronne, ale stosując je samodzielnie narażamy się na poparzenia słoneczne. Ze względu na swoje właściwości pielęgnacyjne, są świetnym dodatkiem wzbogacającym formułę kremów z filtrem przeciwsłonecznym,  ale same nie stanowią skutecznej ochrony.